Bağışıklık sistemi, başta enfeksiyonlar ve kanser hücreleri gibi vücudumuza zarar verme potansiyeli bulunan yabancı maddelerin zarar vermesini önleyen, teması sınırlandıran ve vücuttan uzaklaştıran sistemdir.
Bağışıklık Sistemi Nedir?
Bağışıklık sistemi, immün sistem olarak ta adlandırılan, insan vücudunu hastalıklara karşı koruyan, vücudun bütünlük ve dengesini sağlayan, hücresel ve humoral olarak iki ana grupta ifade edilebilen karmaşık bir ağdır. Deri ve mukoza yüzeyleri, doğrudan dış dünya ile temas halindedir. Bağırsaklar iç organ olda da iç yüzeylerinde milyarlarca mikroorganizma barındırır. Akciğerler solunumla birlikte hava içindeki toz, duman, zehirli gazlar ve mikroorganizmalarla temas eder. Her gün onlarca kanser hücresi ortaya çıkar.
Tüm bu kadar fiziksel, kimyasal ve biyolojik, endojen ve egzojen tehdit, büyük bir titizlikle bertaraf edilir. Bağışıklık sistemi, bu fonksiyonları yerine getirirken yabancı cisimleri algılama, özelliklerini belirleme, zararsızlaştırıcı uygun molekülleri sentezleme, yabancı cisimleri hücresel boyutta yutma ve ve sindirme ve olup bitenleri ömür boyu saklama gibi işlemler gerçekleşir. Dalak biyolojik saldırılara karşı konulmasını üstlenmiş bir kale, karaciğer kimyasal olarak dönüşümün gerçekleştiği bir laboratuvar gibidir.
Tüm bunlar hücreler arasında mükemmel bir iletişim ve uyumu gerektirir. Antijen denilen yabancı cisim özelliklerinin tanınması, antikor dediğimiz protein yapılarının sentezlenmesi, sitokin olarak adlandırılan bir dizi haberleşme ve iltihaplanma moleküllerinin üretimi, bazı yabancı cisimlerin büyük bir hücre olan makrofajlar tarafından yutulması ve sindirilmesi, yangının bir bölgede sınırlı tutulması ve iş bittikten sonra süprüntülerin tamamen temizlenmesi gibi faaliyetler, yeterli sıvı, elektrolit ve minerallerin varlığı, protein sentezlenmesi ve bir takım hormonları gerektirir. Bu maddelerin varlığı ve düzenli akışı, işleyiş için olmazsa olmaz şarttır.
Beslenme ve Bağışıklık Gücü
Beslenme, bağışıklık sisteminin güçlenmesinde önemli bir rol oynar. Antioksidanlar, vitaminler, mineraller ve diğer besin öğeleri, vücut için toksik yük teşkil eden varlıkların hücre içi seviyesinden başlayıp, vücuttan atılmasına kadar, bağışıklık sisteminin etkin bir şekilde çalışması için gereklidir. Sağlıklı bir beslenme planıyla bağışıklık sisteminizi destekleyebilir ve enfeksiyonlara karşı direncinizi artırabilirsiniz.
Aktif Bir Yaşam Tarzı
Düzenli egzersiz, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur. Egzersiz, dolaşım sistemini canlandırır, toksinleri atar, hormonal denge sağlar ve bağışıklık hücrelerinin daha etkili çalışmasını destekler. Haftada en az 150 dakika orta yoğunluklu aerobik egzersiz yapmak, bağışıklık sisteminizi desteklemenin harika bir yoludur.
Stres Yönetimi ve Bağışıklık
Hem psiko emosyonel hem de fiziksel stres, bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkilere sahiptir. Stres yönetimi teknikleri, spiritual denge, meditasyon, yoga ve derin nefes alma gibi yöntemlerle stresi azaltarak bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine katkı sağlanabilir.. Ayrıca, yeterli uyku ve dinlenme de stresle mücadelede önemli bir faktördür. Gerek duyulması halinde profesyonel destek alınması önerilir.
Vitamin ve Mineral Destekleri
Güçlü bir bağışıklık sisteminin sağlıklı mide barsak sisteminden kaynaklandığını biliyoruz. Yine yapılan çalışmalar gastrointestinal sistemin bağışıklıklığın temel bileşenlerinden olduğunu göstermiştir. Bağışıklık sistemini desteklemek için bazı vitamin ve minerallerin diyetle yeterli alınması ve emiliminin normal olması gerekir. Eksiklikleri söz konusu ise tamamlanmalıdır. Özellikle C vitamini, D vitamini, K vitamini, magnezyum, çinko, selenyum, demir, bakır, iyot gibi mineral tuzlar ve probiyotikler gibi besin öğeleri, bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olabilir. Bunların doğal olarak besinlerden almanın yetersiz kaldığı durumlarda fonksiyonel gıda olarak takviye edilmesi gerekebilir.
Sigara ve Alkolün Etkileri
Sigara, alkol ve madde bağımlılığı, bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etkilere sahiptir.
Bağışıklığı desteklemek, sağlıklı bir yaşam sürdürmek için önemlidir. Özellikle Covid-19 pandemisi gibi zorlu bir dönemde sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz, stres yönetimi, uyku ve dinlenme, uygun takviyeler ve kötü alışkanlıklardan uzak durmak gibi adımlarla bağışıklık sistemini güçlendirmenin önemi daha iyi anlaşılmıştır.
Bağışıklığın desteklenmesiyle ilgili fitoterapi, aromaterapi, homeopati, akupunktur, elektromanyetik alan tedavisi, kupa tedavisi (hacamat), ozon tedavisi, vitamin ve mineral tedavileri, fonksiyonel tıp uygulamaları, profesyonel olarak, önerilebilecek destekkerdir. Yine kronik hastalıklarda vücutta devam eden kronik inflamasyon tedavi destekleriyle kontrol altına alınmalı, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, çok daha dikkatle kullanılmalıdır.